اثر تاریخ کاشت و تراکم بذر بر صفات زراعی، عملکرد دانه و شاخص برداشت ارقام جو در منطقه یزد

نویسنده

چکیده

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بذر بر صفات زراعی، عملکرد دانه و شاخص برداشت سه رقم جو آزمایشی در دو سال زراعی 89-1388 و 90-1389 به صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد اجرا گردید. کرت‌های اصلی شامل سه تاریخ کاشت (12آبان، 29آبان و 15 آذر) و کرت‌های فرعی شامل ارقام جو (نصرت، یوسف و فجر30) و تراکم کاشت (350، 400 و 450 بذر در مترمربع) بصورت فاکتوریل بودند. در طول دوره رشد صفات مختلف شامل تعداد روز تا پنجـه‌زنی، تعداد روز تا ساقه رفتن، تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع گیاه، طول سنبله، عملکرد دانه و شاخص برداشت یادداشت برداری و مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده‌ها نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر ارتفاع گیاه و عملکرد دانه معنی‌دار شد. بین ارقام نیز از لحاظ طول سنبله، ارتفاع گیاه و عملکرد دانه تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. ولی اثر تراکم کاشت بر صفات مورد نظر معنی‌دار نبود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد دانه به تاریخ کاشت 12 آبان (6224/7 کیلوگرم در هکتار)، رقم نصرت (5868/3 کیلوگرم در هکتار) و تراکم 400 بوته در مترمربع (553/1 کیلوگرم در هکتار و بدون اختلاف معنی‌دار با سایر تیمارهای تراکم بذر) تعلق داشت. کمترین میانگین عملکرد دانه نیز در تاریخ کاشت 15 آذر (4368/6 کیلوگرم در هکتار)، رقم یوسف (4930/5 کیلوگرم در هکتار) و تراکم بذر 350 دانه در مترمربع (5341/8 کیلوگرم در هکتار و بدون اختلاف معنی‌دار با سایر تیمارهای تراکم بذر) مشاهده شد. با توجه به مقایسه میانگین اثر متقابل رقم × تراکم بذر، رقم نصرت با تراکم بذر 400 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 12 آبان بیشترین عملکرد دانه (7260/7 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Planting Date and Seeding Density on Agronomic Traits, Grain Yield and Harvest Index of Barley Cultivars in Yazd Region in Iran

نویسنده [English]

  • S. A. Tabatabaei
چکیده [English]

To evaluate the effect of planting date and seeding density on agronomic traits, grain yield and harvest index of three barley cultivars, a field experiment was conducted as split plot factorial arrangement in randomized complete block design with three replications at Agricultural and Natural Resources Research Center of Yazd Provience, Yazd, Iran, in 2009-2011 Cropping cycles. Main plots included three planting dates (03 November, 20 November and 06 December) and Sub-plots consisted of cultivars (Nosrat, Yousof and Fajr 30) and seeding density (350, 400 and 450 seed m-2) as factorial arrangement. During the growing seasons different traits including days to tillering, days to stem elongation, days to spike emergence, days to physiological maturity, plant height, spike length, grain yield and harvest index were measured and recorded. Combined analysis of variance indicated that the effect of planting date on plant height and grain yield was significant. Significant differences in spike length, plant height and grain yield was bserved among cultivars. However, the effect of seeding density on studied traits was not significant. The highest grain yield (6224.7 kg ha-1) obtained in planting date of 03 November, Nosrat cultivar (5868.3 kg ha-1) and density of 400 seed m-2 (5538.1 kg ha-1 without significant difference with other seeding density). The lowest grain yield belonged to planting date of 06 December (4368.6 kg ha-1), Yousof cultivar (4930.5 kg ha-1) and seeding density of 350 seed m-2 (5341.8 kg ha-1 without significant difference with other seeding density). Nosrat cultivar with seeding density of 400 seed m-2 in planting date of 03 November had the highest grain yield (7260.7 kg ha-1).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Barley
  • Days to spike emergence
  • Days to physiological maturity
  • Plant height and Spike length