اثر تاریخ‏ کاشت و کاربرد آنتی‏ فریز بر عملکرد غده و برخی صفات فیزیولوژیکی ارقام سیب زمینی در کشت پاییزه در منطقه جیرفت

نویسندگان

چکیده

تنش‏ سرما یکی از مهم‏ترین عوامل محیطی است که باعث کاهش عملکرد سیب‏ زمینی در کشت‏ پاییزه در مناطق نیمه‏ گرمسیری ایران می‏شود. به‏ منظور بررسی امکان کاهش خسارت تنش ‏سرما آزمایشی در سال‌های 1389 و 1390 بصورت استریپ فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل: تاریخ کاشت در چهار سطح (20 شهریور، 30 شهریور، 9 مهر و 19 مهر)، ارقام در چهار سطح (سانته، راموس، اوشینا و آریندا) و آنتی‌فریز طبیعی در دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد) با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت اجراء گردید. در طول دوره رشد برخی صفات فیزیولوژیک شامل شاخص سطح برگ، درصد ماده خشک، پرولین و عملکرد غده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر آنتی‏ فریز، رقم و تاریخ‌ کاشت و اثر‏متقابل آن‌ها بر عملکرد کل، شاخص‏ سطح‏ برگ، میزان پرولین و درصد ماده‏ خشک غده در سطح احتمال 5% معنی‌دار بود. بیشترین ماده ‏خشک غده (18%) مربوط ‏به تاریخ کاشت ‏سوم در رقم‏ سانته و تحت تاثیر کاربرد آنتی ‏فریز بود که نسبت به تیمار شاهد به میزان 1/2% افزایش نشان داد. بیشترین میزان تجمع ‏پرولین در تاریخ کاشت‏ سوم در رقم ‏راموس و کاربرد آنتی ‏فریز مشاهده شد که نسبت به عدم‏ مصرف آن 19/5% افزایش پیدا کرد. بیشترین شاخص سطح برگ (4/47) مربوط به تاریخ کاشت ‏اول و رقم‏ آریندا بود که به میزان 16/7% نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. بیشترین عملکرد غده (26/7 تن در هکتار) به رقم سانته تحت تاثیر کاربرد آنتی‏ فریز در تاریخ کاشت دوم تعلق داشت و کمترین عملکرد غده (6/2 تن در هکتار) در رقم راموس در تاریخ کاشت اول و بدون استفاده از آنتی‏ فریز به‏دست آمد. با توجه به نتایج فوق در تاریخ کاشت دوم امکان مواجهه با تنش سرما کاهش یافت و با کاربرد آنتی فریز و استفاده از رقم‏ سانته، به عنوان سازگارترین رقم، تحمل گیاه به شرایط تنش سرما افزایش پیدا کرد. بنابراین این ترکیب تیماری بیشترین عملکرد غده و کمترین احتمال خطر مواجهه با تنش سرما در شرایط کشت پاییزه سیب‏زمینی در اقلیم نیمه‏ گرمسیری جیرفت را داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Planting‏ Date and Application of Anti-Freeze on Tuber Yield and Some Physiological Traits of Potato Cultivars in Autumn Planting in Jiroft Region of Iran

نویسندگان [English]

  • A. Darini
  • Gh. Fathi
  • M. H. Gharineh
  • Kh. Alami-Saeid
  • M. Khodadadi
  • S. A. Siadat
چکیده [English]

Cold stress is the important factor that reduces yield of fall planting potatoes in sub-tropical regions of southern Iran. Therefore, to assess the possibility of reducing damage of cold stress a field experiment was conducted in 2010-2011 in Agricultural Research Center of Jiroft in southern part of Iran. Experimental design was strip factorial arrangement in randomized complete block design with three replications. Experimental treatments included planting dates (11 September, 21 September, 01 October and 11 October), and potato cultivars (Santé, Ramose, Oceania and Arinda), and anti-freeze (application and no application). During growing season physiological traits including leaf area index, tuber dry matter, proline accumulation and tuber yield were measured and recorded. Results showed that the effects of planting date, genotypes and anti-freeze and their interactions were significant (p < 0.01) on physiological traits. Maximum tuber dry matter (18%) was observed in third planting date in Santé with anti-freeze application. Anti-freeze increased dry matter by 1.2%. The highest accumulation of proline was observed in third planting date in Ramose and application of anti-freeze which increased proline accumulation by 19.5%. Maximum LAI (4.47) was also observed in first planting date in Arinda and anti-freeze application which was 16.7% greater than non-anti-freeze treatment. The highest tuber yield (26.7 t ha-1) was obtained for Sante with application of anti-freeze in the second planting date, and the lowest tuber yield (6.2 t ha-1) for Ramose in first planting date and no application of anti-freeze. In conclusion the risk of chilling and freezing stress damages can be reduced with second planting date, Santé cultivar and anti-freeze application.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Potato
  • Cold stress
  • leaf area index
  • Proline and Tuber yield