اثر تاریخ نشاکاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه چهار رقم کلزا (Brassica napus L.) به عنوان کشت دوم در منطقه رشت

نویسندگان

چکیده

  به منظور بررسی اثر تاریخ نشاکاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام کلزا این پژوهش به مدت سه سال زراعی 86-1383 در اراضی شالیزاری مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به مرحله اجرا درآمد. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج تاریخ نشاکاری: اول آبان (میانگین دمای محیط 3/17 درجه‌ سانتی‌گراد)، 15 آبان (میانگین دمای محیط 8/16 درجه سانتی‌گراد)، اول آذر (میانگین دمای محیط 15 درجه سانتی‌گراد)، 15 آذر (میانگین دمای محیط 1/10 درجه سانتی‌گراد) و 30 آذر (میانگین دمای محیط 3/8 درجه سانتی‌گراد) به عنوان کرت‌های اصلی و ارقام هایولا 308، هایولا 401، آرجی اس 003 و ساری گل به عنوان کرت‌های فرعی منظور شدند. نشاکاری کلزا به صورت دستی در مرحله 5 تا 6 برگی انجام گرفت. فواصل بین ردیف و روی ردیف به ترتیب، 25 و 8 سانتی‌متر در نظر گرفته شد. تجزیه واریانس مرکب داده‌ها نشان داد که اثر سال، تاریخ‌های نشاکاری و ارقام کلزا بر صفات مورد بررسی معنی‌داری بود. تاریخ نشاکاری دوم با میانگین 2740 کیلوگرم در هکتار و هایولا 401 با میانگین 2852 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را دارا بودند. هیبرید هایولا 401 در تاریخ نشاکاری دوم با میانگین 3247 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. هایولا 308 در تاریخ نشاکاری پنجم با میانگین 151 روز نسبت به سایر ارقام زودرس‌تر بود. رقم هایولا 401 بالاترین شاخص برداشت روغن (25/15 درصد) را نیز به خود اختصاص داد. نتایج این تحقیق نشان داد که این چهار رقم کلزا را می‌توان در روش کشت نشایی با موفقیت در تاریخ‌های اول آبان تا اول آذر (به ترتیب با میانگین دمای محیط 15 تا حدود 17 درجه سانتی‌گراد) کشت نمود و کشت در اواسط آبان (میانگین دمای محیط 8/16 درجه سانتی‌گراد) حداکثر عملکرد را داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Transplanting Date on Seed Yield and Its Components of Four Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars as Second Crop in Rasht in Iran

نویسندگان [English]

  • M. Rabiee
  • F. Aliniya
  • P. Tousi Kehal
چکیده [English]

 To study of the effect of transplanting date on seed yield and its components in four rapeseed cultivars this research was carried out in paddy fields of Rice Research Institute of Iran, Rasht, Iran, in three successive cropping seasons (2004-2007)- Using split plot arranagements in randomized complete block design with three replications. Five transplanting dates October 23 (Mean air temp. 17.3ºC), November 06 (Mean air temp. 16.8 ºC) and 22 (Mean air temp. 15 ºC), December 06 (Mean air temp. 10.1 ºC) and 21 (Mean air temp. 8.3 ºC) were assigned to main plots, and four rapeseed cultivars Hayola 401, Hayda 308, RG 003 and Sarigol were randomized in sub-plots. Transplanting was done by hand at 5-6 leaf stage with row spacing of 25 cm and between plant distance 8 cm. Combined analysis of variance showed that the effect of year, transplanting date and cultivar was significant on the majority of traits. Second transplanting date with 2740 kgha-1 and Hayola 401 with 2851 kgha-1 produced the highest average seed yield. Hayola 401 in the second transplanting date had the highest average seed yield (3247 kgha-1). Hayola 308 in fifth transplanting date completed its life cycle (151 days) earlier than the other cultivars. The highest oil harvest index (15.25%) also belonged to Hayola 401. In conclusion, transplanting can be successfully practiced for these four rapeseed cultivars from 23 October (Mean air temp. 17.3ºC) to 22 November (Mean air temp. 15 ºC) with the highest seed yield in the early November in Rasht region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • transplanting date
  • seed yield
  • harvest index
  • Oil harvest index and Rapeseed