اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر برخی خصوصیات زراعی، عملکرد دانه و اجزای آن در ژنوتیپ‌های سویا در منطقه مغان

نویسنده

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل

چکیده

  به منظور تعیین اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر برخی خصوصیات زراعی، عملکرد دانه و اجزای آن در ژنوتیپ‌های سویا، در سال‌های زراعی 1386 و 1387 این آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان) اجرا شد. چهار تاریخ کاشت 25 خرداد،10 تیر، 25 تیر و10 مرداد در کرت‌های اصلی، سه ژنوتیپ برتر سویا Williams ، L17 و Hamilton × Essex در کرت‌های فرعی و سه تراکم بوته 30، 40 و50 بوته در متر‌مربع در کرت‌های فرعی فرعی قرارگرفتند. نتایج نشان داد که با تاخیر در تاریخ کاشت میزان عملکرد دانه کاهش یافت. بیشترین و کمترین مقدار عملکرد دانه به ترتیب مربوط به تاریخ کاشت 25 خرداد با 3593 کیلوگرم در هکتار و تاریخ کاشت 10 مرداد با 2609 کیلوگرم در هکتار بود. با افزایش تراکم بوته ارتفاع بوته و تعداد دانه در متر مربع افزایش و تعداد غلاف در بوته کاهش یافت. تراکم 50 بوته در متر مربع مناسب‌ترین تراکم برای ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از نظر عملکرد دانه بود. در بین ژنوتیپ‌ها نیز از لحاظ طول دوره رشد و عملکرد دانه تفاوت معنی‌داری وجود داشت. در این تحقیق ژنوتیپ Hamilton × Essex با عملکرد دانه 3784 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقدار عملکرد دانه را در تاریخ کاشت 25 خرداد و تراکم 50 بوته در متر مربع تولید کرد .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Sowing Date and Plant Density on Some Agronomic Characteristics, Grain Yield and Its Components in Soybean Genotypes in Moghan Region

چکیده [English]

To study the effect of sowing date and plant density on some agronomic characteristics, seed yield and its components of soybean genotypes, a field experiment was conducted in Moghan Agricultural Research Center in 2007 and 2008 cropping seasons. The experimental design was split split plot arrangment in randomized complete block design, with three replications. The main plots included sowing dates 15 June, 01 July, 16 Jul and 01 August, and sub-plots comprised of three soybean genotypes Hamilton × Essex, L17 and Williams. Three plant densities 30, 40 and 50 plant/m2 were randomized in sub-sub plots. Combined analysis of variance for two years data showed that seed yield was affected by sowing dates. The highest and lowest grain yield were obtained from 15 June (3593 Kg/ha) and 01 August (2609 Kg/ha) sowing dates, respectively. There were significant differences among genotypes for agronomic characteristics and seed yield. By increasing plant density, plant height and number of seed per m2 increased, but number of pod per plant decreased. Density of 50 plants per m2 had the highest seed yield. Hamilton × Essex produced the highest grain yield (3784 kg/ha) in 15 June with 50 plants per m2 .

کلیدواژه‌ها [English]

  • delayed sowing
  • plant density
  • Number of seed m-2 and Seed yield