اثر منابع نیتروژن بر عملکرد، ترکیب اسیدهای چرب و میزان عناصر ریزمغذی دانه ارقام پرمحصول کلزا (Brassics napus L.)

نویسندگان

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مرکزی

چکیده

  به منظور ارزیابی عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات مرفولوژیک در ارقام زمستانه کلزای سازگار با مناطق سرد و خشک ایران و تعیین ارقام پرمحصول، آزمایش مزرعه‌ای در سال‌های زراعی 1386 – 1385 و 1387 – 1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، اراک واقع در عرض جغرافیایی 34 درجه و 5 دقیقۀ شمالی و طول جغرافیایی 49 درجه و 42 دقیقۀ شرقی و ارتفاع 1775 متر از سطح دریا اجراء شد. در این آزمایش 15 رقم زمستانۀ کلزا در قالب طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارقام لیکورد (2895 کیلوگرم در هکتار)، مودنا (2860 کیلوگرم در هکتار) و اوکاپی (2139 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب در مقایسه با سایر ارقام عملکرد دانه در هکتار بالاتری را داشتند. به منظور بررسی اثر منابع آلی و شیمیایی نیتروژن بر عملکرد، ترکیب اسیدهای چرب و میزان عناصر ریزمغذی دانه ارقام پرمحصول کلزا در سال زراعی 1388 – 1387 در همان منطقه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل ارقام کلزا دارای سه سطح V1 (اوکاپی)، V2 (مودنا) و V3 (لیکورد) و منابع نیتروژن (بر مبنای 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) در سه سطح N1 (آزوکمپوست)، N2 (50 % آزوکمپوست + 50 % اوره) و N3 (اوره) بودند. در این آزمایش، لیکورد بیشترین عملکرد دانه (3479 کیلوگرم در هکتار)، گلوکوزینولات (9/6 میکروگرم بر کیلوگرم)، اسیدهای چرب استئاریک (2/2 %) و لینولنیک (2/17 %)، میزان عناصر ریزمغذی آهن (6/365 قسمت در میلیون)، روی، مس (9/5 قسمت در میلیون) و منگنز (5/182 فسمت در میلیون) را داشت. تغذیه تلفیقی از نظر عملکرد دانه (5/3511 کیلوگرم در هکتار)، محتوی عناصر ریزمغذی نظیر مس (9/5 قسمت در میلیون) و منگنز دانه (7/179 قسمت در میلیون) بر تیمارهای دیگر برتری نشان داد. نتایج نشان داد که با افزایش عملکرد دانه، کیفیت روغن کلزا کاهش یافت. در این تحقیق تیمار آزوکمپوست کیفیت روغن را افزایش داد ولی تغذیه تلفیقی و رقم لیکورد از نظر عملکرد دانه نسبت به دیگر تیمارها برتری داشت .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Nitrogen Sources on Seed Yield, Fatty Acids Composition and Micro Nutrients Content in High Yielding Rapeseed (Brassica napus L.) Varieties

نویسندگان [English]

  • M. Mostafavi Rad
  • Z. Tahmasebi Sarvestani
  • A. M. Moddares Sanavi
  • A. Ghalavand
چکیده [English]

To evaluate and compare yield, yield components and morphologic characteristics in winter rapeseed varieties (Brassica napus L.) adapted to cold dry regions of Iran and to determine high yielding rapeseed varieties, a field experiments was carried out in 2006-2007 and 2007-2008 cropping seasons in experimental field of Agricultural and Natural Resources Research Center of Markazi Province, Arak, Iran. Fifteen winter rapeseed varieties were evaluated using randomized complete block design with three replications. Results showed that Licord, Modena and Okapi varities had greater seed yield as compared to others. A second experiment was carried out in 2008-2009 cropping season in the same site to assess the effect of organic and chemical nitrogen sources on seed yield, fatty acids composition and micro nutrient contents in high yielding rapeseed (Brassica napus L.) varieties. The experiment was arranged as factorial in randomized complete block design with three replications. Three rapeseed varieties (V1 = Okapi, V2 = Modena and V3 = Licord) and three sources of nitrogen based on 150 kgN/ha (N1 = Azocompost, N2 = 50% Azocompost + 50% Urea and N3 = Urea) comprised the experimental factors. Results showed that Licord had the highest seed yield, glucosinolate, stearic and linolenic acids, Iron (Fe), Zinc (Zn), Copper (Cu) and Manganese (Mn) contents. Integrated nutrition management showed superior to other treatments for seed yield, micro nutrients content such as Cu and Mn. Results also showed that with seed yield increase, the quality of canola oil declined. Azocompost enhanced the quality of canola oil, but integrated nutrition management and Licord combination increased seed yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rapeseed
  • nitrogen source
  • fatty acids
  • Micro Nutrient and Glucosinolate