سنگ‌های فسفات ایران و جایگزینی آن‌ها به عنوان کودهای فسفاته در کشت زئوپونیک

نویسندگان

چکیده

  افزایش رو افزون مصرف کودهای فسفاته همراه با افزایش قیمت آن سبب شده است تا بررسی‌های زیادی در خصوص امکان مصرف مستقیم سنگ‌های فسفات صورت گیرد. بسترهای زئوپونیک از دستاوردهای نوین بشر برای بکارگیری سنگ فسفات (آپاتیت) در کشت و پرورش گیاهان می‌باشد. این تحقیق به منظور بررسی کارایی سنگ فسفات ایران در بسترهای زئوپونیک در کشت رز گلخانه‌ای و در طی سال‌های 85-1384 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران صورت گرفت. در این تحقیق دو نوع از سنگ‌های آپاتیت معادن ایران با خصوصیات متفاوت در پنج بستر کشت، همراه با پنج محلول غذایی مختلف برای تغذیه گل‌های رز به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. درصد سنگ آپاتیت در بسترها، غلظت محلول‌ها و همچنین عنصر فسفر در این تحقیق متغیر بود . نتایج آزمایش نشان داد رشد طولی ریشه و وزن خشک ریشه در بستر فاقد سنگ آپاتیت (شاهد ) و بسترهایی که میزان سنگ کمتری داشتند، بیشتر از سایر بسترها بود. محلول‌های غذایی متفاوت، اختلاف معنی‌داری بر طول ریشه نشان ندادند، اما درصد ماده خشک تولید شده ریشه با کاهش غلظت محلول‌ها و حذف فسفر از محلول‌ها، کاهش نشان داد . میزان فسفر ریشه در بسترهایی که درصد سنگ آپاتیت کمتری د اشتند ، بدون اختلاف آماری معنی‌دار بیشتر از سایر بسترها و بستر شاهد بود. همچنین محلول‌هایی با غلظت بالاتر که حاوی عنصر فسفر بودند میزان فسفر بیشتری را در ریشه در مقایسه با محلول‌هایی با غلظت کمتر و بدون فسفر نشان دادند .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Iranian Phosphate Rocks and Their Usage as Phosphate Fertilizers in Zeoponic Culture

نویسندگان [English]

  • M. Zolfaghari
  • M. Babalar
  • R. A. Naderi
  • M. A. Askari
  • H. Yazdani
چکیده [English]

Increasing in application of phosphate fertilizers and their expensiveness are reasons to seek a way to use phosphate rocks directly in agriculture. Zeoponic substrates are new approach for using phosphate rocks (apatite) in plant production. This study was carried out to determine phosphate rocks efficiency in zeoponic substrate in greenhouse rose culture in Tehran University, Faculty of Agriculture in 2004-2005. Two different kinds of Iran’s apatite rocks with different characteristics were used in five substrates as main-plots and five different nutrient solutions for nourishing the plant were used as sub-plots in a split-plot arrangement-using randomized complete block design with three replications. Apatite content in substrats, solutions concentration and phosphorous element varied in this investigation. Results showed that root growth and root dry weight in substrates without apatite or of low amount of apatite, were greatr than other treatments. Different nutrient solutions had no significant effect on root growth, however, root dry matter production reduced when solution concentration reduced and phosphorous was eliminted from the nutrient solutions. Phosphorus content of roots in substrates that had low amount of apatite was greater than other substates including control, however, this differences were not significant. Solutions that contained high concentration and phosphorous element resulted in high phosphorous content in roots in comparison with solutions contained low concentration and without phosphorous element, but the differences were not significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zeoponic
  • Phosphate rock
  • Apatite
  • Substrate and Rose