اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه برخی ژنوتیپ‌های کلزا

نویسندگان

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه

چکیده

به منظور بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا و همچنین شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی و دارای پتانسیل عملکرد بالا تعداد سیزده ژنوتیپ کلزا شامل کرج1، کرج2، کرج3، طلایه، زرفام، اوکاپی، لیکورد، Slm046، مودنا، WPN5، اپرا،WPN2 و G.KH305 در شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی آخر فصل (قطع آبیاری از مرحله گلدهی) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام‌آباد غرب به مدت دو سال زراعی (1391-1389) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده‌ها نشان داد که اثر تنش خشکی آخر فصل بر همه صفات به جز درصد روغن دانه، تعداد شاخه‌های فرعی و وزن هزار دانه معنی‌دار بود. عملکرد دانه در اثر تنش خشکی به میزان 20 درصد کاهش یافت. میانگین عملکرد دانه ارقام کلزا در شرایط آبیاری کامل 4586 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش 3736 کیلوگرم در هکتار بود. این کاهش حاصل تاثیر‌پذیری اجزای عملکرد دانه یعنی تعداد خورجین درگیاه و تعداد دانه در خورجین از تنش خشکی بود. مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سال اول برتر از سال دوم بودند. دلیل آن شرایط مساعدتر زراعی و آب و هوایی در سال اول اجرای پژوهش بود. ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر کلیه صفات به استثنای درصد روغن دانه تفاوت معنی‌داری داشتند. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی متعلق به ژنوتیپ G.KH305 به ترتیب با 5230 و 3941 کیلوگرم در هکتار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Terminal Drought Stress on Yield and Yield Components of some Oilseed rape Genotypes

نویسندگان [English]

  • A. Zaree Siahbidi
  • A. Rezaeizad
  • A. Niazifard
چکیده [English]

The present study was conducted to investigate the terminal drought stress effect on yield and its components in oilseed rape and to identify drought tolerant genotypes with high yield potential. Thirteen oilseed rape genotypes including Karaj 1, Karaj 2, Karaj 3, Talayeh, Zarfam, Okapi, Licord, Slm046, Modena, WPN5, Opera, WPN2 and G.KH305 were evaluated under optimum and terminal drought stress conditions using a randomized complete block design with three replications at the Agricultural Research Station of Islamabad-e-Gharb in 2010-2012 cropping seasons. Combined analysis of variance showed that the effect of terminal drought stress was significant for recorded characters except oil content, the number of branches and 1000 seed weight. The mean seed yield of genotypes was decreased by 20% in response to drought stress so that seed yields in optimum and terminal drought stress conditions were 4586 kgha-1 and 3736 kgha-1, respectively. Seed yield reduction in drought stress condition was associated with reduction in seed yield components i.e. pods per plant and seed per pods. Due to favorable climatic conditions in the 2010-2011 cropping season, seed yield and it’s components were higher than those in the 2011-2012. Oilseed rape genotypes were significantly different for recorded traits except oil content. Genotype G.KH305 had the highest seed yield of 5230 and 3941 kgha-1 in optimum and drought stress conditions, respectively

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oilseed rape
  • water deficient
  • Yield reduction
  • oil content