اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ژنوتیپ‌های سویا و تعیین آستانه تنش درجه حرارت در شرایط شمال خوزستان

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تنش گرمای ناشی از آن بر عملکرد ژنوتیپ‌های سویا، آزمایشی در دو سال زراعی (85-1384) در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول اجرا شد.آزمایش به صورت کرت‌های نواری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرت‌های عمودی شامل تاریخ کاشت در چهار سطح (18 خرداد، اول تیر، 15 تیر و 29 تیر) و کرت‌های افقی شامل ژنوتیپ های سویا در دوازده سطح (Sahar، L14، 5ECNE، Williams × TN4.94، Katoul، Safiabadi، Williams، LD8149، L17، 504، TN5.95 × Hack و Telar) بودند. مقایسه میانگین‌های مربوط به تاریخ کاشت در دو سال آزمایش نشان داد که بیشترین (3243 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (2452 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه به ترتیب در تاریخ کاشت‌های چهارم (29 تیر) و اول (18 خرداد) به دست آمدند. در میان ژنوتیپ‌های مورد آزمایش نیز بیشترین
(3171 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (2206 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه به ترتیب به ژنوتیپ‌های Safiabadi و Williams اختصاص یافت. درجه حرارت آستانه تنش حرارتی برای هر ژنوتیپ به طور جداگانه محاسبه شد و میانگین آن‌ها که معادل 7/39 درجه سانتی‌گراد بود به عنوان درجه حرارت آستانه تنش در منطقه شمال خوزستان تعیین شد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش می‏توان کاشت سویا در اواخر تیر را در منطقه شمال خوزستان توصیه کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Sowing Date on Seed Yield of Soybean Genotypes and Determination of Threshold of Temperature Stress in North Khouzestan Conditions

نویسندگان [English]

  • S. A. Kalantar Ahmadi
  • J. Daneshian
چکیده [English]

To study the effects of sowing date and heat stress on seed yield of soybean genotypes, a field experiment was conducted in 2005-06 at Safiabad Agricultural Research Center Dezful, Iran. The experiment design was strip block arrangment in complete randomized block Design with three replications. Vertical plots consisted of four levels of planting date (8 June, 22 June, 6 July and 20 July) and horizental plots were twelve soybean genotypes (L14, Sahar, 504, L17, LD8149, Williams, Safiabadi, Katoul, Williams × TN4.94, 5WCNE, BP and TN5.95 × Hack). Mean comparison of sowing date showed that the highest (3243 kgha-1) and the lowest (2452 kgha-1) seed yield were achieved in 20 July and 8 June, respectively. The highest (3171 kgha-1) and the lowest (2206 kgha-1) seed yield were obtained from Safiabadi and Williams genotypes, respectively. The threshold of temperature stress was calculated for each genotype and the average of 39.7°C determined as threshold of temperature stress. Based on the results of the present study, sowing of soybean in late July can be recommended for North Khouzestan areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heat stress
  • genotype
  • sowing date
  • flowering and soybean