ارزیابی تبادلات گازی برگ گیاه ذرت به‌هنگام استفاده از کود زیستی میکوریز تحت شرایط تنش خشکی

نویسندگان

چکیده

به منظور مطالعه اثر قارچ میکوریز آربوسکولار بر فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، تعرق و دمای برگ گیاه ذرت، دو آزمایش مزرعه‌ای در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم‌آباد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان در سال‌های 91-1390 انجام شد. هر آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. آبیاری در سه سطح، بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید به ترتیب بر اساس 70، 50 و 30 درصد ظرفیت مزرعه به عنوان کرت اصلی اعمال شد.کود زیستی میکوریز (Glomus intraradices) در دو سطح صفر و 100 کیلوگرم در هکتار به عنوان کرت فرعی به‌کار برده شد. کود فسفره سوپرفسفات تریپل در سه سطح صفر، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار به عنوان کرت فرعی مصرف شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد، کاربرد کود زیستی میکوریز و رژیم‌های متفاوت آبیاری، تأثیر معنی‌داری بر صفات اندازه‌گیری شده داشتند. این همزیستی موجب بهبود فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، تعرق و دمای برگ به‌ترتیب به میزان، 20، 3/3، 2/9 و 2/4 درصد شد. فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای و تعرق با افزایش تنش خشکی کاهش یافتند، درصورتی‌که دمای برگ افزایش نشان داد. کاربرد سطوح مختلف کود فسفره به طور معنی‌داری بر فتوسنتز تأثیر داشت. صفات اندازه‌گیری شده در گیاهان میکوریزایی نسبت به گیاهان غیرمیکوریزایی برتری نشان دادند. چنین افزایشی ممکن است از طریق افزایش جذب عناصر غذایی، توسعه سیستم ریشه‌ای و یا بالا بردن وضعیت آبی گیاه صورت گرفته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Maize Leaf Gas Exchanges with Application of Mycorrhizal Biofertilizer Under Drought Stress Conditions

نویسندگان [English]

  • M. R. Naghashzadeh
  • H. Heidari Sharifabad
  • E. Majidi Heravan
  • M. Rafiee
  • F. Rejali
  • N. Imantalab
چکیده [English]

To study the effects of arbuscular mycorrhizal fungi (AMF) on photosynthesis, stomatal conductance, transpiration and leaf temperature of maize (Zea mays L.) under well-watered (I1), moderate drought stress (I2) and severe drought stress (I3) conditions, two field experiments were conducted in agricultural research station in Khorramabad, Iran in 2011 and 2012. Each experiment was carried out as split-plot factorial based on randomized complete block design with three replications. Irrigation was imposed at three levels based on 70% (I1), 50% (I2) and 30% (I3) field capacity, as the main plot. Mycorrhizal biofertilizer (Glomus intraradices) was applied at two levels of control or without application (M1) and application of 100 kgha-1 (M2) as the sub plot. Phosphorus fertilizer was also applied at three levels of control or without application (P1), application of 75 kgha-1 (P2) and 150 kgha-1 triple superphosphate (P3), as the sub plot. The results of combined analysis showed that, mycorrhizal biofertilizer application and different irrigation treatments significantly affected the measured traits. Mycorrhizal biofertilizer application led to improved photosynthesis, stomatal conductance, transpiration and leaf temperature, as much as 20, 3.3, 9.2 and 4.2%, respectively. Photosynthesis, stomatal conductance and transpiration as affected by different irrigation regimes were decreased by increasing drought stress, but leaf temperature was increased by increasing drought stress. Different P fertilizer levels also significantly affected photosynthesis. Measured traits in AM plants had priority than non AM plants, as a consequence of enhancing nutrient uptake, extension of the root system and water status of the plants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mycorrhiza
  • Maize
  • Phosphorus
  • Water stress