تاثیر کشت دوم گیاهان خلر و ماشک به عنوان کود سبز بر برخی خصوصیات خاک و عملکرد پیاز و گندم در چرخه تناوب زراعی

نویسندگان

چکیده

این تحقیق به مدت چهار سال زراعی (1387-1383) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی خیرآباد زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل حذف و افزودن کود سبز خلر و ماشک و هم چنین افزودن کود سبز ناشی از رویش گندم ریزشی (شاهد) در خاک بودند. در نتایج حاصل از اجرای دو دوره تناوب کشت، اگرچه بین دو گیاه خلر و ماشک از نظر تولید ماده خشک تفاوت معنی‌دار نبود، ولی مجموع عملکرد ماده خشک حاصل از کشت خلر در دو دوره تناوب 2/24 درصد بیشتر از ماشک بود. در هر دو دوره از توالی‌های کشت، بین مقادیر عملکرد ماده خشک و هم چنین تجمع نیتروژن در بافت اندام‌های هوایی گیاهان خلر و ماشک در مقایسه با شاهد، تفاوت در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. کمترین مقادیر عملکرد ماده خشک (63/0-26/0 تن در هکتار) و تجمع نیتروژن (12/9-98/3 کیلوگرم در هکتار) در هر دو دوره از تیمار شاهد به دست آمد. تاثیر تیمارها بر عملکرد پیاز، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها، درصد کربن آلی خاک، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه گندم معنی‌دار نبود. بیشترین مقادیر این صفات از تیمارهای افزودن کود سبز خلر و ماشک حاصل شدند. میانگین عملکرد بیولوژیکی گندم (5/18 تن در هکتار)، عملکرد دانه گندم (23/7 تن در هکتار)، وزن قطر خاک دانه‌ها (69/1) و کربن آلی خاک (915/0 درصد) در تیمار افزودن کود سبز خلر به ترتیب 8/12، 6/14، 4/13 و 2/0 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Double Cropping Grass Pea and Common Vetch as Green Manure on some Properties of Soil and Yield of Onion and Wheat in Crop Rotation Cycle

نویسندگان [English]

  • J. Lamei Heravani
  • M. Esmaili
چکیده [English]

This research was carried out using a layout of randomized complete block design with four replications during 2004-2008 at Khair-Abad Research Station, Zanjan, Iran. The treatments were either removal or adding of grass pea and common vetch green manure and adding wheat green manure (originated from threshing grains as control) into the soil. In results obtained from two cycles of crop rotation, although there was no significant difference between grass pea and common vetch in terms of mean dry matter yield but total dry matter yield obtained from two rotation cycle in grass pea was 24.2% more than of common vetch. In each of two rotation cycles, there was significant difference (p≥ 0.01) among the treatments regarding dry matter of green manure and nitrogen accumulation in tissues of the above ground organs. In each of two cycle rotation, the least amount of dry matter (0.29-0.63 tha-1) and nitrogen accumulation (3.98-9.12 kgha-1) was obtained from control treatment. The treatments effect on onion yield, weight of soil particles diameter, soil organic carbon percent, biological and grain wheat yield were not significant. Highest values of these characters were obtained from adding green manure grass pea and common vetch treatments. Mean wheat biological yield (18.5 tha-1), wheat grain yield (7.23 tha-1), mean weight of soil particles diameter (1.69) and soil organic carbon percent (0.915) in grass pea green manure added treatment, was 12.8, 14.6, 13.4 and 0.2 percent higher than check treatment, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Summer fallow
  • cover crops
  • green manure management