ارزیابی عملکرد علوفه خشک و پروتئین خام، رقابت و شاخص‌های سودمندی در کشت مخلوط گیاهان بقولات علوفه‌ای یکساله با جو در شرایط دیم استان زنجان

نویسنده

چکیده

به منظور ارزیابی سودمندی کشت مخلوط گیاهان علوفه‌‌ای یکساله خلر، نخود علوفه‌‌ای، ماشک گل خوشه‌ای و ماشک مجاری با جو در دو نسبت کشت 3:1 و 1:1 آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 13 تیمار و چهار تکرار به مدت دو سال (90-1388) در شرایط دیم خدابنده در استان زنجان انجام شد. تجزیه واریانس مرکب داده نشان داد که اثر تیمارها بر عملکرد ماده خشک، پروتئین خام و نسبت برابری زمین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین مقدار علوفه‌ خشک (‌46/6 تن در هکتار) و پروتئین خام (‌54/0 تن در هکتار) به ترتیب از کشت خالص جو و نسبت کشت 75% نخود علوفه‌ ای+ 25% جو حاصل شد. مقادیر زیاد جزء جو در ضریب نسبی تراکم (‌85/4 تا96/2 = KB‌) غالب بودن این گیاه را در رقابت بین گونه‌ای با گیاهان بقولات علوفه‌‌ای نشان داد. بین تیمارهای مخلوط نسبت کشت 75% نخود علوفه‌‌ای + 25% جو به دلیل کسب بیشترین مقادیر عملکرد پروتئین خام (‌54/0 تن در هکتار‌)، نسبت برابری زمین (11/1)، شاخص بهره‌وری سیستم (‌92/2‌)، ضریب تراکم نسبی (‌55/1‌) و شاخص مزیت پولی (‌7/72+‌) مناسب‌ترین گیاه و نسبت کشت برای شرایط دیم استان زنجان توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of Dry Forage and Crude Protein Yeilds, Competition and Advantage Indices in Mixed Cropping of Annual Forage Legume Crops with Barley in Rainfed Comditions of Zanjan Province in Iran

نویسنده [English]

  • J. Lamei Hervani
چکیده [English]

To evaluate advantages of mixed cropping of annual forage legume crops grass pea (Lathyrus sativus L.), field pea (Pisum avestum L.), hairy vetch (Vicia villosa L.) and Hungarian vetch (Vicia panonica L.) with barley (Hordeum vulgare L.) in two seeding ratios 3:1 and 1:1, a field experiment was conducted at Khodabandeh dryland agriculture research station in 2009-2011 growing seasons. The field experiment was arranged in randomized complete block design with 13 treatments and four replications. Combined analysis of variance revealed that effect of treatments were significant (P < 0.01) on dry matter yield (DMY), crude protein yield (CPY) and land equivalent ratio (LER). The highest DMY (6.46 t ha-1) and CPY (0.54 t ha-1) were obtained from the sole barley and mixed cropping ratio of 75% field pea + 25% barely. Higher relative crowding coefficient (KBarley = 2.96-4.85) index for barley compenent in mixed cropping treatments indicated that barley was dominant species. Among the mixed cropping treatments the mixture ratio of 75% field pea + 25% barely with CPY of 0.54 t ha-1, LER of 1.11, system productivity index of 2.92, relative crowding coefficient indexof 1.55 and monetary advantage index of +72.7 was determined as the most suitable mixed cropping ratio for rainfed conditions of Zanjan Province in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grass pea
  • Field pea
  • Hairy vetch
  • Hungarian vetch
  • Land equivalent ratio and System productivity index