اثر حذف آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد دانه و برخی صفات زراعی دو ژنوتیپ کنجد

نویسنده

چکیده

این بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال (1385 و 1386) در مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج اجرا شد. عامل اول حذف آبیاری در پنج سطح شامل: 1- حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی، 2- حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا گلدهی کامل، 3- حذف آبیاری از مرحله خاتمه گلدهی تا پایان فصل رشد، 4- حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی و از مرحله خاتمه گلدهی تا پایان فصل رشد، 5- آبیاری کامل براساس 100 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک کلاس A و عامل دوم شامل در ژنوتیپ کنجد (لاین JL-13و محلی جیرفت) بود. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، درصد روغن دانه، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت. نتایج نشان داد که اثر حذف آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی‌دار شد. حذف آبیاری در مراحل مختلف رشد باعث کاهش عملکرد دانه، اجزاء عملکرد، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت شد. میزان کاهش عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و هم‌چنین صفات تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در تیمار حذف آبیاری از مرحله 6 – 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی، به میزان قابل توجهی کمتر از سایر تیمارهای حذف آبیاری بود و این تیمار بیشترین عملکرد دانه را بعد از شاهد تولید نمود. حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی و از مرحله خاتمه گلدهی تا پایان فصل برداشت، تاثیر قابل توجهی بر عملکرد دانه و اجزاء عملکرد داشت و کمترین عملکرد دانه از این تیمار بدست آمد. در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی لاین JL-13 در شرایط تنش خشکی و بدون تنش از عملکرد دانه بیشتری نسبت به رقم محلی جیرفت برخوردار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Eliminating of Irrigation at Different Growth Stages on Seed Yield and Some Agronomic Traits of Two Sesame Genotypes

نویسنده [English]

  • A. Aien
چکیده [English]

This study was carried out as factorial arrangement in randomized complete block design with three replications in two years (2006 and 2007) in Jiroft and Kahnouj Agricultural Research Center, Jiroft, Iran. The first factor was eliminating of irrigation at different growth stages at five levels: 1- eliminating irrigation from 4-6 leaf stage to prior to flowering, 2- eliminating irrigation from 4-6 leaf stage to full flowering, 3- eliminating irrigation from flowering to the end of the growing season, 4- eliminating irrigation from 4-6 leaf stage to prior to flowering and from flowering until the end of the growing season, 5- Full irrigation based on 100 mm evaporation from class A pan (control), and the second factor was sesame genotypes, local Jiroft variety and JL-13 line. Branch plant-1, capsule plant-1, seed capsule-1, 1000 seed weight, seed oil content, plant height, biological yield, seed yield and harvest index were measured. Results showed that eliminating of irrigation at different growth stages significantly affected seed yield, capsule plant-1 and seed capsule-1, 1000 grain weight, branch plant-1, plant height, biological yield and harvest index. Eliminating of irrigation at different growth stages significantly reduced grain yield, yield components, branch plant-1, plant height, biological yield and harvest index. The least reduction rate in seed yield, yield components, lateral branches, plant height, biological yield and harvest index was recorded in eliminating of irrigation from 4-6 leaf stage to prior to flowering, and it had the highest seed yield following the control. Eliminating of irrigation from 4-6 leaf stage to prior to flowering and from flowering to the end of growing season had a considerable impact on seed yield and yield components and had the lowest seed yield. JL-13 line produced higher seed yield under stress and non-stress conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sesame
  • Seed yield compoments
  • Lateral branch
  • Commencement of flowering and Biological yield