اثر کشت تاخیری بر عملکرد دانه و برخی صفات زراعی ژنوتیپ‌های گندم

نویسندگان

چکیده

به منظور ارزیابی ژنوتیپ‌های مختلف گندم دوروم و نان نسبت به کشت تاخیری این تحقیق در ایستگاه خرم‌آباد طی دو سال زراعی 89-1387 انجام شد. دو تاریخ کاشت شامل تاریخ کا شت مطلوب (20 آبان) و تاریخ کا شت تاخیری (20 آذر) به عنوان فاکتور اصلی و 16 ژنوتیپ پیشرفته گندم نان و دوروم به عنوان فاکتور فرعی با استفاده از آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر سال، اثر متقابل سال × تاریخ کاشت و
سال × ژنوتیپ برای برخی صفات و اثر تاریخ کاشت و ژنوتیپ برای اکثر صفات معنی‌دار بود. تاریخ کاشت تاخیری سبب کاهش تعداد دانه در متر مربع‌، تعداد سنبله در متر مربع، ارتفاع بوته، روز از کاشت تا ظهور سنبله‌‌، رسیدگی فیزیولوژی و عملکرد دانه ژنوتیپ‌ها گردید. تاخیر در کاشت عملکرد دانه را حدود 29 کیلوگرم در هکتار به ازای هر روز کاهش داد. رقم گندم دوروم دنا و لاین‌های امید‌بخش گندم نان S-83-3 ، S-83-4 و
S-84-14 به ترتیب با میانگین عملکرد دانه 6148، 6412، 6679 و 6036 کیلو‌گرم در هکتار برای کاشت در تاریخ کاشت مطلوب و تاخیری مناسب بودند. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد دانه و برخی صفات مشاهده گردید، ولی حداکثر همبستگی بین عملکرد دانه با تعداد دانه در مترمربع (r = 0.70**) بود. اگر چه بین میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم دوروم و گندم نان تفاوت معنی‌داری نبود، ولی درصد تغییرات عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم دوروم در کاشت تأخیری کمتر بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Delayed Sowing on Grain Yield and Some Agronomic Traits of Wheat Genotypes

نویسندگان [English]

  • M. Bahari
  • T. Hosseinpour
  • M. Rafiee
چکیده [English]

To assess the response of differen wheat genotypes to delayed sowing field experiments were conducted in Khorramabad research station during 2008-2010 growing seasons. Two sowing dates (Nov.10 and Dec.11) as main plots and 16 wheat genotypes as sub-plots were arranged as split plot in randomized complete block design with three replications. Results showed that effect of year, year × sowing date and year × genotype was significant on some characteristics, but the effect of sowing date and genotype was significant for most of traits. Delayed sowing caused reduction of grain m-2, spike m-2, plant height, days to heading and days to maturity and grain yield. Deleyed sowing reduced grain yield about 29 kg ha-1d-1. Durum wheat cv. Dena and bread wheat lines S-83-3, S-83-4 and S-84-14 with average grain yeild of 6148, 6412, 6679 and 6036 kg ha-1, respectively, were suitable for delayed and optimum sowing dates. There was significant positive correlation between grain yield and some of the traits. The highest correlation coefficeint was observed between grain yield and grain m-2 (r = 0.70**). Although there was no significant difference between the average grain yield of durum and bread wheat, genotypes however, changes (%) in grain yield of durum wheat was less than bread wheat in delayed sowing date.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sowing date
  • Bread wheat
  • Durum wheat
  • Grain yield
  • Grain m-2 and Spike m-2