اثر سه روش خرمنکوبی بر ترک‌خوردگی دانه، جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه برنج (Oryza sativa L.) رقم هاشمی

نویسندگان

1 1- دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

2 دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

3 3- عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور

چکیده

به منظور بررسی اثر سه روش خرمنکوبی تیلری، تراکتوری و با کمباین غلات بر ترک خوردگی دانه، جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه برنج رقم هاشمی، آزمایشی در سال 1387 به اجرا گذاشته شد. مرحله اول آزمایش شامل بررسی تعداد دانه‌های ترک‌دار و مراحل دوم و سوم آزمایش به ترتیب شامل آزمون جوانه‌زنی و آزمون رشد گیاهچه بر روی بذرهای بدون ترک و ترک‌دار بود. نتایج نشان داد که کمباین غلات با ایجاد 13 درصد دانه ترک خورده با روش‌های خرمنکوبی تیلری و تراکتوری (به ترتیب با ایجاد 7/4 و 7/9 درصد دانه ترک خورده) تفاوت معنی‌داری داشت. نتایج حاصل از آزمون جوانه‌زنی نیز نشان داد که در هر سه روش خرمنکوبی، بذرهای بدون ترک با داشتن بالاترین درصد جوانه‌زنی (با میانگین 98 درصد)، بالاترین شاخص جوانه‌زنی (با میانگین 5/2) و بیشترین انرژی جوانه‌زنی (با میانگین 90/0) تفاوت معنی‌داری با بذرهای ترک‌دار داشتند. نتایج آزمون رشد گیاهچه نیز نشان داد که در هر سه روش خرمنکوبی، گیاهچه‌های حاصل از بذرهای بدون ترک به طور معنی داری، دارای ارتفاع بوته (میانگین 8/24 سانتی‌متر)، سطح برگ (میانگین 2/5 سانتی‌مترمربع)، وزن خشک بخش‌ هوایی (میانگین 8/11 میلی‌گرم)، طول مجموع ریشه‌ها (میانگین 5/125 سانتی‌متر) و سطح ریشه (میانگین 7/2 سانتی مترمربع) بیشتری نسبت به گیاهچه‌های حاصل از بذر‌های ترک‌دار بودند. مقایسه اثر روش‌های خرمنکوبی بر ایجاد ترک در بذر و همچنین تاثیر روش خرمنکوبی و ترک خوردگی دانه بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه، نشان داد که استفاده از روش خرمنکوبی توسط کمباین غلات بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و قدرت رویشی شلتوک‌هایی که در سال بعد به عنوان بذر استفاده خواهند شد، اثر منفی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Three Threshing Methods on Kernel Fissuring, Seed Germination and Seedling Growth in Rice (Oryza sativa L.) cv. Hashemi

چکیده [English]

Effects of three threshing methods (T30 thresher, Tractor powered thresher and cereal combine) on kernel fissuring, seed germination and seedling growth of rice (Oryza sativa L. cv. Hashemi) were evaluated in an experiment conducted in 2008. At the first stage, number of fissured kernels and number of fissures on kernel were measured. Germination and seedling growth of intact and fissured seeds were measured at the second and third stages. Results showed that the cereal combine produced the maximum (13%) and Tractor powered thresher and T30 thresher had less negative effects on kernel fissuring (9.7% and 4.7%, respectively). Germination test showed that the intact seed of three threshing methods had the maximum germinability (98%), germination index (2.5), and germination energy (0.90). Seedling vigor test also showed that the intact seeds obtained from the three threshing methods had the maximum shoot height (24.8 cm), leaf area (5.2 cm2), shoot dry matter (11.8 mg), total root length (125.5 cm) and root area (2.7 cm2) that were significantly different as compared with fissured kernels. In conclusion, evaluation of threshing methods effect on kernel fissuring, germinability and seedling growth revealed that the unsuitable threshing method (cereal combine) may negatively affect germination and seedling vigor of the paddy that are going to be used as seed in the next cropping season.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kernel fissuring
  • Paddy
  • Seed germination and seedling vigor