پراکنش اکوجغرافیایی گونه‌های یونجه ‌یک‌ساله در ایران

نویسندگان

چکیده

  یران یکی از بزرگ‌‌ترین مراکز تنوع جنس یونجه ( Medicago ) محسوب می‌شود. در این تحقیق در سال‌های 1380تا 1385یونجه‌های یک‌ساله از استان‌های مختلف کشور جمع‌آوری و شناسایی گردید و رابطه پراکنش جغرافیایی این گونه‌ها با فاکتورهای اکولوژیکی بررسی و تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که گونه‌های یک‌ساله یونجه ، عمدتاً در شمال غرب، غرب و جنوب کشور پراکنش یافته‌اند و دو عامل ارتفاع از سطح دریای آزاد و میانگین بارندگی سالانه مهم‌ترین عوامل در پراکنش آنها می‌باشند. بطوریکه بیشترین پراکنش در ارتفاع صفر تا 2750 متری از سطح دریای آزاد با میانگین بارندگی 100 تا 400 میلیمتر در سال با اقلیم مدیترانه‌ای و بیابانی گرم و خشک می‌باشند. این گیاهان در pH قلیایی هفت تا هشت نیز رشد مناسبی دارند. بررسی بافت خاک نشان می‌دهد که خاک مناسب جهت رویش این گیاهان، خاک‌های میانه بافت یا سنگین است. برخی از گونه‌ها ، در شرایط اکولوژیکی متفاوتی نسبت به سایرین رشد می‌کنند. بطوریکه گونه‌های M. rigidula و M. rigiduloides با شرایط آب و هوایی سرد کشور سازگار می‌باشند، در حالی که گونه‌های M. laciniata و M. sauvagei در مناطق جنوبی کشور با میانگین دمای بالای 20 درجه سانتی‌گراد دیده می‌شوند. گونه M. littoralis گیاهی ساحلی می‌باشد و در حاشیه دریای خزر و خلیج فارس گسترده است، در حالی که گونه M. noeana تنها در شمال غرب و غرب کشور وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Eco-geographical Distribution of Annual Medics Species in Iran

نویسندگان [English]

  • F. Ghanavati
  • J. Mozaffari
چکیده [English]

Iran is one of the most important centers of diversity for Medicago species. Annual medics collected from different provinces were evaluated and the relationship between their eco-geographical distribution, geographical and ecological characteristics was analysed. Results showed that annual medics were distributed mostly in the North-West, West and South of Iran. Altitude and average annual precipitation were the two important factors in distribution of annual medics in Iran. Most of the species were distributed from 0-2750 meter above sea level, in areas with 100-400mm of average annual precipitation and Mediteranean climates. Annual medics grow well in soils with pH=7.0-8.0. Soil texture analysis showed that the suitable soil for annual medics was Loam or Clay soils. Nevertheless, some species could grow in different ecological areas. Among these species M. rigidula and M. rigiduloides were adapted to cold zones, while M. laciniata and M. sauvagei were found in southern parts of Iran with 20 °C average temperature. M. littoralis is a littoral plant and grows near the Caspian Sea in the North and Persian Gulf in the South. M. noeana was also found only in North-west and West of Iran .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Annual medics
  • Environmental characteristics
  • distribution
  • Altitude above sea level and Average precipitation